Zoektochten 2020
In 2020 stonden er wederom een aantal zoektochten uit.
Deze betroffen:
• Wrakonderzoeken door Hydrografische Opnemings Vaartuigen
(HOV’s) van de Koninklijke Marine;
• wrakonderzoeken door de Mijnendienst;
• Stichting Duik De NoordZee Schoon (DDNZS);
• zoektocht door het Poolse Santi team naar de eveneens vermiste
Poolse onderzeeboot Orzel;
In 2020 stonden er wederom een aantal zoektochten uit.
Deze betroffen:
- Wrakonderzoeken door Hydrografische Opnemings Vaartuigen (HOV’s) van de Koninklijke Marine;
- wrakonderzoeken door de Mijnendienst Modulaire Groep (MMG) d.m.v. het combineren van hun project met dat van de O13;
- Stichting Duik De NoordZee Schoon (DDNZS) tracht elk jaar één of meerdere wrakken te beduiken op ons aangeven;
- zoektocht door het Poolse Santi team naar de eveneens vermiste Poolse onderzeeboot Orzel.
Wrakonderzoek door HOV’s
Er bestaat nauw contact tussen de O13 projectgroep en de Hydrografische opnemingsvaartuigen.
Nederlandse HOV’s van de Koninklijke Marine onderzoeken sinds jaren de voor het O13 project interessante wrakken indien zij daar voor hun reguliere opnemingen toch bezig zijn zo ook in 2020
Wrakonderzoek door de MMG
De projectgroep MMG van de Mijnendienst test de komende jaren nieuwe apparatuur welke zijn voorbestemd voor de nieuwe Nederlandse mijnenbestrijdingsvaartuigen. Locaties om deze nieuwe apparatuur te testen worden, indien er zich gelegenheden voordoen, op die locaties gedaan die voor de projectgroep O13 interessant zijn. De MMG heeft de komende jaren de beschikking over het geleasede onderzoeksschip Geosea
Wrakonderzoek door de stichting DDNZS
Stichting Duik de Noordzee Schoon (DDNZS) is een organisatie zonder winstoogmerk. Gestart door ervaren Noordzee wrakduikers is het initiatief de afgelopen jaren uitgegroeid tot een club waar men niet meer omheen kan als het over het belang van de Noordzee gaat.
Zij stellen sportduikers die graag hun hobby wrakduiken willen uitoefen én een bijdrage willen leveren aan een beter leefmilieu op wrakken, in staat om actief bij te dragen aan hun doelstellingen. Daarnaast worden sportduikers door hen geïnformeerd over de cultuurhistorische en biologische aspecten van de wrakken op de bodem van de Noordzee en worden ze geïnformeerd over de gevaren van verspeeld vistuig dat massaal op deze wrakken is achtergebleven.
Ook de DDNZS zet zich voor het project O13 in om wrakken te beduiken en te identificeren, mede op aangeven van ons.
Poolse Santi team
Het Poolse Santi is al jaren actief betrokken bij de organisatie en ondersteuning van onderwateronderzoeks- en verkenningsexpedities over de hele wereld. Dit is hoe het Santi-project – ‘vind de Orzel’ – werd geboren, een project dat tot doel heeft het wrak te vinden van de Poolse onderzeeboot de Orzel en uiteindelijk het mysterie van de verdwijning van de boot op te lossen. De Orzel is een aantal weken vóór de O13 in ongeveer hetzelfde gebied vergaan.
Zoeken naar de Orzel staat dus min of meer gelijk aan het zoeken naar de O13. Er wordt een nauwgezet gecommuniceerd met beide projectgroepen, die van de Orzel en de O13.
Meer over Santi: www.santidiving.com
MMG inzet:
Op 4 mei 2020 (dag van de dodenherdenking), vertrok het schip Geosea, met aan boord een team van de Mijnendienst welke nieuwe apparatuur en procedures voor zeebodemonderzoek uitprobeert. Zij deden dat deze keer bij redelijk mooi weer in het Noorden van de Noordzee juist boven de mijnenvelden waar in de afgelopen jaren al meermaals is gezocht. Er zijn op aangeven van de projectleider van de zoektocht nu twee wraklocaties onderzocht. De eerste was een al bekend wrak in de buurt van een Duitse onderzeeboot die in 1944 was gezonken, een tijdgenoot dus van de O13.
Dit onderzoek was bedoeld om ervaring met de nieuwe apparatuur (een nieuw type REMUS sonar) op te doen waarmee systeem en procedures op elkaar konden worden getest. Dit bleek geen overbodige luxe, want diverse tegenslagen moesten worden overwonnen voordat goede beelden naar boven kwamen. Niet alleen sonaropnames overigens, maar ook video opnames die een verbluffend beeld gaven van de conditie van het wrak. De resultaten sterken ons in de overtuiging dat de O13, ondanks dat het nu 80 jaar is na haar verlies, toch nog in één stuk , of in ieder geval goed herkenbaar als onderzeeboot, aangetroffen zou kunnen worden.
Afbeelding: Koninklijke Marine, MMG
Het tweede wrak betrof de locatie die eerder al in de jaren ’80 door Dhr. Hans Besançon bij diens onderzoek naar de O13 aangemerkt was als de mogelijke locatie van de Poolse onderzeeboot Orzel. Hier kon echter worden vastgesteld dat het helemaal niet een onderzeebootwrak was, maar een klein vrachtschip. Overigens wel een mooie vondst, want na enig speurwerk bleek het hier hoogstwaarschijnlijk te gaan om de Duitse vrachtvaarder mv Lühesand, die op 19 januari 1960 in een zeer zware storm onderweg van Noorwegen naar Rotterdam verging. Dit schip had een bewogen geschiedenis achter de rug. Zij was in 1888 in Groningen als stoomschip gebouwd bij de werf L.Smit in Hoogezand. Na in de Tweede Wereldoorlog als blokschip afgezonken te zijn geweest werd zij in 1946 gelicht, hersteld en verbouwd tot motorschip. Als motorschip Lühesand werd zij door de Firma Harmstorf uit Hamburg ingezet voor transport van ijzererts. Zoals gezegd werd een zeer zware winterstorm die over Europa joeg haar noodlottig. Het voorste luikhoofd raakte lek en water stroomde in het ruim. De kapitein liet nog wel een noodsein uitgaan, maar hulpdiensten konden haar niet vinden in het vliegend stormweer. Zover bekend zijn ook nooit wrakstukken op een kust aangespoeld. Nu blijkt uit de vindplaats van het wrak dat het schip zich ongeveer 25 zeemijl Westelijker bevond dan werd verondersteld. Dit zal veroorzaakt zijn door de sterk doorstaande Oostenwind. De reddingdiensten hebben haar waarschijnlijk om die reden niet kunnen vinden.
Afbeelding: mv Lühesand, Koninklijke Marine (MMG)
Naast deze zoektochten op het water naar de O13 wordt ook nog voortdurend veel op land gezocht, maar dan in de archieven. Er wordt zoveel mogelijk informatie verzameld, samen met Duitse, Poolse en Britse collega’s, om alle scheepsbewegingen en vliegtuigacties van juni 1940 terug te vinden en te analyseren. Een enorme taak, maar het zou ons in staat kunnen stellen met moderne technieken te bepalen of er toch nog een treffen is geweest tussen tegenstanders, waarbij men nooit vast heeft kunnen stellen dat de tegenstander de O13 was, of überhaupt een onderzeeboot.
Bron: Nabestaanden nieuwsbrief Groepscommandant onderzeedienst, dec 2020
De onderstaande gebieden zijn door de MMG bezocht en onderzocht.
DDNZS bevindingen v.w.b. de O13: