Introductie 013

Juni 1940

Hr. Ms. O 13 is in juni 1940 met al haar 34 bemanningsleden verloren gegaan op de Noordzee. Op 12 juni 1940 was de O 13 vanuit Dundee in Schotland uitgezonden voor een oorlogspatrouille voor het Skagerrak in de omgeving van 57⁰ Noorderbreedte (N) en 005⁰ Oosterlengte (O) . Op 21 juni 1940 werd de onderzeeboot terug verwacht in Dundee maar toen zij niet terugkeerde werd zij op 25 juni 1940 officieel aangemeld als “lost on patrol” op de Noordzee. Sinds haar vertrek op 12 juni 1940 is er geen berichtenverkeer geweest vanaf de O 13, waardoor het niet bekend is tot op welk moment zij nog operationeel was.

Schotland

Het aan de Schotse oostkust gelegen Dundee is in de hectische dagen van april/juni 1940 snel ingericht als onderzeebootbasis waar vanuit het nieuwe 9th submarine flottilla, bestaande uit Engelse maar vooral uitgeweken onderzeeboten uit o.a. Polen, Frankrijk Noorwegen en Nederland ingezet konden worden.
Zo adhoc als het inrichten van de onderzeebootbasis in Dundee ging, zo hectisch leken de eerste weken van juni. Het was n.l. van het grootste belang dat er snel onderzeeboten ingezet konden worden om de Duitse opmars richting Noorwegen en de mogelijk aanstaande invasie van Engeland het hoofd te kunnen bieden. De dreiging van vooral de Duitse slagschepen Scharnhorst en Gneisenau met hun escorteschepen was erg groot.

De O13 werd als eerste Nederlandse onderzeeboot vanuit Dundee ingezet en op patrouille gestuurd richting het Skagerak.

De enige feiten zijn:

• De O13 moet onderzeeboot HMS Tetrarch aflossen in haar patrouillegebied voor de ingang van het Kattegat
• De O13 is vertrokken op woensdag 12 juni 1940 om 20:30 vanuit Dundee richting het Skagerak
• De O13 was op 19 juni per bericht opgedragen om terug te keren naar Dundee en verzocht om een situatie verslag indien mogelijk. Geen enkel bericht werd van de O13 terug ontvangen.
• Op de 21e juni vreesde men voor de O13. Namelijk op 18 juni zouden Duitse bovenwater eenheden een vijandelijke    onderzeeboot hebben aangevallen.
• (bericht invoegen)
• Archiefonderzoeken hebben uitgewezen dat dit de Britse onderzeeboot HMS Porpoise moet zijn geweest, een en ander naar aanleiding van onderscheppingen van Duits radioverkeer
• In diverse berichten wordt aangegeven dat men uiteindelijk 18 juni 1940 aanhoud als datum voor het vergaan van de O13. Deze datum is ook op de personeelskaarten aangehouden.

Achtergrondinformatie over Hr.Ms. O 13

(O-12 klasse, ontwerp Koninklijke Marine ir. J.J. van der Struyff)

Hr. Ms. O 13 is tussen 1928 en 1931 bij de Kon.Mij. De Schelde te Vlissingen gebouwd onder bouwnummer 190 en op 1 oktober 1931 in dienst gesteld. Met een lengte van 60 meter en een waterverplaatsing van 696 ton was zij vooral geschikt voor dienst in de kustwateren. Toch heeft zij ook tijdens de Spaanse burgeroorlog in de Middellandse zee gepatrouilleerd en heeft zij nog in 1939 een reis gemaakt naar de Nederlandse Antillen. Hr.Ms. O 13 had een bewapening van 4 boegbuizen en 1 hekbuis voor het afschieten van torpedo’s en bezat 2 mitrailleuropstellingen tegen luchtdoelen. De bemanning was 31 koppen sterk. Ten tijde van haar verlies waren bovendien nog 3 Britse opvarenden aan boord geplaatst als liaison officier of als verbindelaar. Dit om ervoor te zorgen dat het Britse berichtenverkeer en vice versa juist werd overgenomen en gehanteerd.